– Η κατ’ άρθρο 3 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ δέουσα εκτίμηση των επιπτώσεων του σχεδίου ή του έργου στον προστατευόμενο τόπο προϋποθέτει ότι, πριν από την έγκριση του σχεδίου ή του έργου, προσδιορίζονται, λαμβανομένων υπόψη των βέλτιστων επιστημονικών γνώσεων επί του θέματος, όλες οι πτυχές
του σχεδίου ή του έργου που θα μπορούσαν, είτε η καθεμία από μόνη της είτε σε συνδυασμό με άλλα σχέδια ή έργα, να επηρεάσουν τους στόχους διατήρησης του τόπου αυτού. Η αρμόδια αρχή επιτρέπει την άσκηση δραστηριότητας στον οικείο τόπο μόνον εφόσον δεν υφίσταται, από επιστημονικής απόψεως, καμία εύλογη αμφιβολία ως προς την απουσία επιβλαβών συνεπειών για την ακεραιότητά του. Kατ’ αντίθεση με την εκτίμηση των επιπτώσεων που γίνεται δυνάμει της οδηγίας 85/337/ΕΟΚ, η εκτίμηση με βάση το άρθρο 6 παρ. 3 της οδηγίας για τους οικοτύπους δεσμεύει ως προς την απόφαση, κατά τρόπο ώστε εάν παραμένουν αμφιβολίες ως προς την απουσία επιβλαβών συνεπειών του συγκεκριμένου σχεδίου ή έργου για την ακεραιότητα του τόπου, η αρμόδια αρχή οφείλει να μην το εγκρίνει. Η εν λόγω δέουσα εκτίμηση διενεργείται και σε σχέδια ή έργα χωροθετημένα εκτός του προστατευόμενου τόπου, εφόσον αυτά ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στον τόπο.Εξάλλου, η εκτίμηση που πραγματοποιείται, βάσει της διατάξεως αυτής, δεν μπορεί να παρουσιάζει κενά και πρέπει να περιέχει πλήρη, ακριβή και οριστικά συμπεράσματα και διαπιστώσεις, ώστε να αίρεται κάθε εύλογη αμφιβολία, από επιστημονικής απόψεως, όσον αφορά τις επιπτώσεις των σχεδιαζόμενων εργασιών στον οικείο προστατευόμενο τόπο.
Ο σημαντικός χαρακτήρας των επιπτώσεων του έργου συνδέεται με τον σκοπό διατηρήσεώς του προστατευόμενου τόπου, υπό την έννοια ότι σχέδιο που, μολονότι έχει επιπτώσεις στον συγκεκριμένο τόπο, δεν θέτει σε κίνδυνο την επίτευξη των σκοπών της διατηρήσεώς του, δεν μπορεί να θεωρηθεί ως δυνάμενο να επηρεάσει σημαντικά τον συγκεκριμένο τόπο. Η εκτίμηση του κινδύνου αυτού πρέπει να καθορίζεται, ιδίως, υπό το πρίσμα των ειδικών περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών και προϋποθέσεων του τόπου που αφορά. Ειδικώς, η εγκατάσταση αιολικών πάρκων δεν επιτρέπεται να προκαλεί σημαντική καταστροφή ή ενόχληση σε είδη κοινοτικού ενδιαφέροντος, μεταξύ των οποίων τα πτηνά που προστατεύονται από την οδηγία 79/409/ΕΟΚ ή στους σημαντικούς οικοτύπους τους, είτε βρίσκονται εντός είτε εκτός προστατευμένων περιοχών. Συνεπώς, κατά τη διαδικασία της περιβαλλοντικής αδειοδότησης αιολικών πάρκων που βρίσκονται σε περιοχές ακόμη και εκτός των περιοχών ΖΕΠ, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις σε προστατευόμενα είδη πουλιών που είναι εν δυνάμει ευαίσθητα στη λειτουργία των εν λόγω εγκαταστάσεων, ιδίως αν το υπό έγκριση αιολικό πάρκο βρίσκεται στην περιοχή σημαντικού διαδρόμου αποδημητικών πτηνών (μεταναστευτικής στενωπού) ή σε θαλάσσια περιοχή σημαντική για τα πουλιά, ή σε σημαντική) περιοχή για τα πουλιά (ΣΠΠ), η οποία ακόμη δεν έχει χαρακτηριστεί ως ΖΕΠ.
Στην περίπτωση των έργων και δραστηριοτήτων που υλοποιούνται σε προστατευόμενες περιοχές του Δικτύου Natura 2000, για τις οποίες υπάρχουν επαρκή, τεκμηριωμένα, αξιόπιστα και αξιοποιήσιμα στοιχεία και καταγραφές για την περιοχή έρευνας πεδίου, δεν διεξάγεται έρευνα πεδίου στο πλαίσιο της ΕΟΑ. Η καταγραφή άλλων υφιστάμενων ή/και εγκεκριμένων έργων ή δραστηριοτήτων γίνεται με αναφορά στην Περιοχή Μελέτης, ενώ η δέουσα εκτίμηση και αξιολόγηση είναι όμοια.
Η εξέταση των αθροιστικών – συνεργιστικών επιπτώσεων με την ΜΠΕ και την Ε.Ο.Α. ήταν ανεπαρκής. Η πλημμέλεια αυτή αρκεί από μόνη της να δημιουργήσει εύλογη αβεβαιότητα για την επιρροή του έργου στην ακεραιότητα του οικοτύπου. Η αιτιολογία της προσβαλλομένης δεν καθίσταται αντιφατική από το γεγονός ότι η Διοίκηση είχε εγκρίνει, είτε γνωμοδοτικά είτε αποφασιστικά, την Ε.Ο.Α. του έτους 2019, εφόσον η Ε.Ο.Α. εκείνη αφορούσε ουσιωδώς διαφορετικό έργο και κατά τη διαδικασία εκείνη δεν είχε γνωμοδοτήσει η κατ’ εξοχήν αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΕΝ (Διεύθυνση Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας. Από τα στοιχεία του φακέλου δεν προκύπτει ότι η προσβαλλομένη στήριξε τις κρίσεις της στη σύγκριση των δύο Ε.Ο.Α. (έτους 2019 και έτους 2020). Αντιθέτως, σε όλες τις γνωμοδοτήσεις εξετάζεται αποκλειστικά η Ε.Ο.Α. του έτους 2020 και ο συγκεκριμένος σχεδιασμός του ΑΣΠΗΕ των 11 πλέον Α/Γ με τις μεγαλύτερες αποστάσεις μεταξύ των. Αβασίμως προβάλλεται ότι ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων, Κοιλάδας Αχελώου, Αγράφων και Μετεώρων ήταν κατά τόπο αναρμόδιος να αποφανθεί, εφόσον σύμφωνα με τις εφαρμοζόμενες εν προκειμένω διατάξεις του ν. 4519/2018, η Ζώνη Ειδικής Προστασίας για την Ορνιθοπανίδα «Όρη Άγραφα» με κωδικό GR2430002 ανήκει στη χωρική του αρμοδιότητα. Οι αρνητικές γνωμοδοτήσεις του Δασαρχείου Καρδίτσας και, κυρίως, των κατ’ εξοχήν αρμόδιων για τη δέουσα εκτίμηση Υπηρεσιών, ήτοι του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων και της Διεύθυνσης Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοποικιλότητας δεν αμφισβητούν τη χωροθέτηση του έργου, όπως αυτή είχε εγκριθεί με την ΑΕΠΟ του έτους 2012, αλλά προέκυψαν από την αξιολόγηση της Ε.Ο.Α. του έτους 2020, η οποία εντάχθηκε στη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης του νέου σχεδιασμού του έργου. Σε κάθε περίπτωση, η εγκατάσταση και λειτουργία ενός αιολικού πάρκου εντός ή πλησίον οικοτύπου υποτάσσεται στο τελικό αποτέλεσμα της δέουσας εκτίμησης και αξιολόγησης, το οποίο επιτρέπει στην αδειοδοτούσα αρχή να εγκρίνει την αδειοδότηση του έργου μόνον εάν δεν παραμένουν αμφιβολίες ως προς την απουσία επιβλαβών συνεπειών του συγκεκριμένου έργου για την ακεραιότητα του τόπου και, αντιστρόφως, επιβάλλει στην αρχή να μην εγκρίνει την αδειοδότηση εάν παραμένουν αμφιβολίες. Η προσβαλλομένη δεν στήριξε την κρίση της για την απόρριψη της αιτηθείσας τροποποίησης στην ασυμβατότητα της Ε.Ο.Α. με εγκριθέντα ή υπό έγκριση Εθνικά Σχέδια Δράσης, αλλά διατύπωσε επιφυλάξεις για τη συμβατότητα αυτή ενόψει των ελλείψεων της μελέτης. Σε ό,τι αφορά την κρίση της Διοίκησης, όπως παρουσιάζεται στη γνωμοδότηση της Διεύθυνσης Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος και Βιοιποικολότητας, ότι τα προτεινόμενα μέτρα μετριασμού των επιπτώσεων, ήτοι το σύστημα αποτροπής συγκρούσεων και η απομάκρυνση νεκρών κτηνοτροφικών ζώων θα οδηγήσουν στην όχληση και κατά συνέπεια στον εκτόπισμά και στη μείωση του πληθυσμού της προστατευόμενης ορνιθοπανίδας της περιοχής, επισημαίνεται, κατ’ αρχήν, ότι η εξέταση, πρόταση και λήψη των μέτρων μετριασμού συνδέεται με τις ιδιαίτερες συνθήκες κάθε προστατευόμενου οικοτόπου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, προτάθηκε η απομάκρυνση πτωμάτων σε περιοχή τροφοληψίας πτωματοφάγου.
Ευλόγως κρίθηκε από τη Διοίκηση ότι τα συγκεκριμένα μέτρα αντιμετώπισης, δεν αρκούσαν στη συγκεκριμένη περίπτωση για να άρουν εντελώς τις αμφιβολίες για την επιρροή του έργου στην ακεραιότητα του οικοτόπου. Παρέπεται ότι εφόσον τα ανωτέρω μέτρα αντιμετώπισης κρίθηκαν ως ανεπαρκή για την άρση των αμφιβολιών ή και ως επιβλαβή ακόμη, παρίσταται νόμιμη και επαρκής η κρίση της Διοίκησης, ρητή ή υπόρρητη, ότι τα λοιπά μέτρα, δηλαδή, η υπογειοποίηση των έργων διασύνδεσης και η αύξηση των αποστάσεων μεταξύ των Α/Γ ήταν ομοίως ανεπαρκή για τον ίδιο σκοπό. Ειδικά δε ως προς το τελευταίο πρέπει να επισημανθεί ότι η ως άνω αρνητική αξιολόγηση της Ε.Ο.Α. του έτους 2020, έγινε ακριβώς ενόψει αυτού του νέου σχεδιαστικού δεδομένου, ήτοι της μείωσης του αριθμού των Α/Γ και της αύξησης της απόστασης μεταξύ των.
Τέλος, η κατά τα ανωτέρω αιτιολογημένη κρίση της προσβαλλομένης περί αβεβαιότητας ως προς την επιρροή του έργου στην ακεραιότητα του οικοτόπου, αρκεί για την απόρριψη του αιτήματος τροποποίησης και δεν κλονίζεται από το αν η Διοίκηση αγνόησε ή όχι τα στοιχεία που περιέχονται στην Ε.Ο.Α. για το μικροκλίμα ή από το αν παρέλειψε ή όχι να συνεκτιμήσει το περιβαλλοντικό όφελος που προκύπτει από την χρήση του αιολικού δυναμικού για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Κατόπιν τούτω οι ισχυρισμοί της αιτούσας πρέπει να απορριφθούν στο σύνολό τους.
Παρέλκει ως αλυσιτελής η εξέταση του λόγου ακυρώσεως ότι η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε κατά παράβαση του άρθρου 45 του ν. 998/1979, διότι η έγκριση επέμβασης στη δασική έκταση έχει ήδη ενσωματωθεί στην ΑΕΠΟ του έτους 2012, η ΜΠΕ της οποίας έχει εκτιμήσει και το ζήτημα της σύστασης του εδάφους, εφόσον, κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα, παραμένει ισχυρή η κύρια αιτιολογική βάση της προσβαλλομένης περί αβεβαιότητας ως προς τις συνέπειες του έργου επί της ΖΕΠ.
Προβάλλεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση εκδόθηκε κατά παράβαση του άρθρου 13 παρ. 1 εδ. γ του ν. 4014/2011, στην οποία προβλέπεται ότι το Κεντρικό Συμβούλιο Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ), παρέχει, κατόπιν αιτήματος του Υπουργού ή του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, γνώμη σε περίπτωση έκδοσης κατά τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης έργου αντικρουόμενων γνωμοδοτήσεων από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Και τούτο διότι στη συγκεκριμένη περίπτωση, κατά κακή χρήση διακριτικής ευχέρειας, η Διοίκηση παρέλειψε να παραπέμψει το θέμα στο ΚΕΣΠΑ, αν και η αιτούσα εταιρεία το ζήτησε ρητώς. Ο λόγος αυτός πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, διότι η διάταξη αυτή καθιερώνει πράγματι τη διακριτική ευχέρεια του Υπουργού να παραπέμψει τα ανωτέρω ζητήματα στο ΚΕΣΠΑ, τα όρια, ωστόσο, της οποίας εν προκειμένω δεν υπερέβη, εφόσον οι αρνητικές γνωμοδοτήσεις στη συγκεκριμένη περίπτωση περιβαλλοντικής αδειοδότησης προήλθαν, κατά τα ήδη εκτεθέντα, από τις κατ’ εξοχήν αρμόδιες για τη δέουσα εκτίμηση και αξιολόγηση υπηρεσίες (βλ. και τελευταίο εδάφιο της υποπερ. δδ’ της περ. β’ της παρ. 2 του άρθρου 3 του ν. 4014/2011, σύμφωνα με το οποίο 03ς ουσιώδεις, στο πλαίσιο της εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός έργου ή μιας δραστηριότητας, θεωρούνται οι γνωμοδοτήσεις των δημόσιων φορέων, το αντικείμενο της αρμοδιότητας των οποίων συνδέεται άμεσα με τα χαρακτηριστικά του αιτούμενου έργου και τις τυχόν επιπτώσεις αυτού στο περιβάλλον).
Πρόεδρος: Μ. Γκορτζολίδου
Εισηγητής: Χρ. Παπανικολάου
Το πλήρες κείμενο της απόφασης θα αναρτηθεί αμέσως μετά την καθαρογραφή του από το Δικαστήριο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.