Επαγγέλματα στην Άνω Στενή, προπολεμικά

Του Γιάννη Γιαννούκου
Τα επαγγέλματα που αναφέρουμε είναι αυτά που μπορέσαμε να συγκεντρώσουμε και που λειτούργησαν στην Άνω Στενή πριν από τον Β' παγκόσμιο πόλεμο, δηλαδή μέχρι το 1940-41.
Μερικά απ΄ αυτά συνέχισαν τη λειτουργία τους και για κάποια χρόνια μετά.

Μπακάλικα
Μπακάλικα διατηρούσαν οι:
• Βασιλείου Σπύρος (Μομότας), εκεί που σήμερα είναι ιδιοκτησία Ασημένιας Παπαγεωργίου.
• Θωμάς Ιωάννης, που είχε παντρευτεί την Μαρία Παλαιολόγου (Κούμπω) της οποίας ήταν το κτίριο στο οποίο άνοιξε το μαγαζί ο Θωμάς, ο οποίος ήταν σύζυγος της και ήταν εκεί σώγαμπρος. Σήμερα ιδιοκτησία του Ηλία και Ιωάννας Μεργού (Στην πλατεία).
• Λέων Ιωάννης (Καλιάφας). Ιδιοκτησία Μπεληγιάννη Νικολάου (Κάκης) (εγγονός).
• Μαστρογιάννης Γεώργιος (Φούτρας). Ιδιοκτησία Μαστρογιάννη Αναστασίου (γιος).

Καφενεία
• Βασιλείου Νικόλαος (Κατσαρός). Κοντά στην εκκλησία. Ιδιοκτησία Βασιλείου Νικολάου (εγγονός).
• Ντούρμας Αριστείδης (Αριστδάνας). Ιδιοκτησία Μαρίας Ντούρμα-Βαλαή.
• Σπύρου Κωνσταντίνος (Γκέτσκας) Ιδιοκτησία Παρασκευής Σπύρου-θάνου.
• Σπύρου Σπύρος (Γκέτσκας) Ιδιοκτησία Βασίλη Σπύρου.
• Γιαλός Παναγιώτης (Γκελέκας). Ιδιοκτησία α/φών Κατσανά.
• Παλαιολόγος Κωνσταντίνος (Κατός). Ιδιοκτησία Γεωργίου Σπύρου του Δημητρίου, ο οποίος σήμερα εκεί λειτουργεί ταβέρνα.
• Παλαιολόγος Ιωάννης (Γιατράκος). Ιδιοκτησία Γεωργίας Παλαιολόγου. Σήμερα στο χώρο αυτό λειτουργεί καφετέρια.
• Σίδερης Αθανάσιος. Ιδιοκτησία Κατερίνας Κατσανά (στην πλατεία).
• Παλαιολόγος Σπύρος (Χορμόβας). Σήμερα ιδιοκτησία Γεωργίου Ντούρμα. Λειτουργεί και σήμερα σαν καφενείο από την Βάσω Ντουμάνη.

Τσαγκάρηδες
• Παπαγεωργίου Γεώργιος. Ιδιοκτησία Νικολάου Παπαγεωργίου (γιος).
• Ο Παπαϊωάννου Γεώργιος και ο Τσουτσαίος Γεώργιος είχαν συνεταιρικά τσαγκαράδικο εκεί που σήμερα είναι ιδιοκτησία Βικτωρίας Γκούστρα. Και λειτουργεί πρακτορείο ΠΡΟ ΠΟ.
• Τσουτσαίος Ιωάννης (Γιαννάκος) είχε το τσαγκαράδικο εκεί που σήμερα είναι ιδιοκτησία Μαστρογιάννη Δημητρίου (Σαμαράς).

Κουρείς
Συνήθως τα κουρεία λειτουργούσαν μέσα σε καφενεία.
• Εμμανουήλ Δημήτριος στο καφενείο του Γιαλού Παναγιώτη (Γκελέκα).
• Ο Γιαμάς Άγγελος, είχε το κουρείο εκεί που αργότερα, μετά τον πόλεμο, είχε ραφείο ο Ταξιάρχης Σπυριδάκης. Ιδιοκτησία Ταξιάρχη Σπυριδάκη.
• Ο Καρλατήρας Κωνσταντίνος (Τσαλάκιας) είχε κουρείο στην πλατεία σ' ένα μικρό καμαράκι που είναι δίπλα από το πρακτορείο ΠΡΟ-ΠΟ και είναι ιδιοκτησία Βικτωρίας Γκούστρα.
• Χουλιάρας Σπύρος (Σουρελάς). Είχε κουρείο στο σπίτι του, που σήμερα είναι ιδιοκτησία των παιδιών του Κώστα και Μαρίας. Αργότερα, μετά τον πόλεμο, μετέφερε το κουρείο του στου Κορώνη, στην πλατεία.

Ραφτάδες
• Γιαννούκος Κωνσταντίνος (Κωτσαρίγκος). Ιδιοκτησία Σταυρούλας Γιαννούκου (Ταβούλι) (κόρη).
• Λέων Δημήτριος (Κακαράς). Ιδιοκτησία Αικατερίνης Λέων (κόρη.)
• Ράφτης επίσης ήταν και ο Ντούρμας Αριστείδης (Αριστδάνας) ο οποίος όμως έραβε τα παλιά παραδοσιακά ρούχα, όπως πατατούκες, καπότες, πανωβράκια κ.λ.π. Ιδιοκτησία Ντούρμα-Βαλαή Μαρίας.
• Επίσης, καπότες κάπες αλλά και γυναικείες σιγκούνες έφτιαχνε και ο Ζέρβας Ιωάννης (Μπάλιος).
Καλιγωτήδες (πεταλωτές)
Κυρίως οι καλιγωτήδες πετάλωναν τα ζώα στις αυλές των σπιτιών τους. Και απ' ότι μάθαμε ήταν οι εξής:
• Γερακίνης Γεώργιος (Γεωργιάδης).
• Μαστρογιάννης Γεώργιος (Φούτρας), που είχε και το μπακάλικο.
• Βασιλείου Σπύρος (Μομότας) που κι αυτός είχε μπακάλικο όπως είπαμε στην αρχή.

Βαρελάδες
• Ο Γερακίνης Ιωάννης (Γκριτζάλης) και ο Καρλέτσος Νικόλαος.

Κοφινάδες
Έφτιαχναν κοφίνια και ταρπιά (κόφες).
• Ντουμάνης Σπύρος (Καρκαβέλας).
• Γερακίνης Δημήτριος (Καμπάνης).

Αυγουλάδες
• Αυγουλάς ήταν ο Γιαννούκος Αναστάσιος (Κουκλάνης). Αγόραζε αυγά, ενώ παράλληλα πουλούσε και διάφορα μικροαντικείμενα, όπως κουβαρίστρες, βελόνες, λάστιχα για τα βρακιά κ.λ.π.. Γυρνούσε στο χωριό με το κοφίνι του.

Σιδεράδες
• Καραγιάννης Ανέστης (Γκανέστας). Ιδιοκτησία Λάμπρου Καραγιάννη (γιος).
• Κατσαρής Στυλιανός. Ιδιοκτησία Γιάννη Κατσαρή.
• Ο Νίκος Στεφανής και ο Γιώργος Φραγκάκης, είχαν λειτουργήσει σιδεράδικο σε διαφορετικά χρονικά διαστήματα, στη βρυσίτσα, όπου σήμερα το κτίριο είναι ιδιοκτησία Ιωάννη Σπύρου.

Μυλωνάδες
• Κυράνας Γεώργιος (Τόμπλας). Λίγο πιο κάτω από την Αρματσανή.
• Ο Κυράνας Γεώργιος έφτιαχνε και ξύλινους ντάλαρους διαφόρων μεγεθών, για αλεύρι, τυρί, ελιές, πασπαλά κ.λ.π.
• Μπασινά Αικατερίνη (Μαυροπλιά). Ιδιοκτησία Καλλιόπης Μπασινά. Εκεί που σήμερα είναι η καφετέρια «Μύλος».
• Ο Τσουτσαίος Κωνσταντίνος (Ντάρας) και ο Ζέρβας Ιωάννης (Μπάλιος) είχαν συνεταιρικά το μύλο, που ήταν απέναντι από το ποτάμι στο ύψος περίπου της οικίας της Αναστασίας Κυράνα.
• Ο Παπακηρύκος Χαράλαμπος είχε μύλο στη βρυσίτσα, απέναντι από το ποτάμι, λίγο πιο πάνω από το σπίτι του Αθανάσιου Βασιλείου.

Νεροτριβιές
• Δύο νεροτριβιές που ήταν δίπλα-δίπλα: Καμαριώτη Κωνσταντίνου (Καμένος) και έμενε στην Μακρυκάπα και η άλλη του Καμαριώτη Γεωργίου που κι αυτός έμενε στην Μακρυκάπα και ήταν και γραμματέας της κοινότητας εκεί. Το μέρος αυτό σήμερα είναι ιδιοκτησίες Νικολάου Θάνου και Κάκιας Σουλτάνη και λειτουργούν τα εξοχικά κέντρα του Λάμπρου Θάνου και Γιώργου Καρλατήρα.
• Κωνσταντίνος Ντουμάνης (Κωτσαρής) και Αναστάσιος Ντουμάνης (Τσαφίλης). Λίγο πιο πάνω από την Αρματσανή.
• Κυράνας Γεώργιος (Τόμπλας), στο ίδιο σημείο που είχε και το μύλο.

Μαραγκοί
Συνήθως οι μαραγκοί δεν είχαν δικά τους εξοπλισμένα εργαστήρια. Είχαν λίγα εργαλεία και πήγαιναν και εργαζόντουσαν στα σπίτια που έπαιρναν την παραγγελία. Εμείς σαν σημερινή ιδιοκτησία του μαραγκούδικου θα αναφέρουμε τα σπίτια τους και σε ποιον ανήκουν σήμερα.
• Μπεληγιάννης Γεώργιος (Μαραγκός). Ιδιοκτησία Δημητρίου Μπεληγιάννη.
• Κουτσούκος Ιωάννης (Μουσκοφρής.) Ιδιοκτησία Λάμπρου Χαλιού.
• Ντουμάνης Ιωάννης (Μπαλόλας). Ιδιοκτησία Σιμιτζή Ιωάννη.
• Καρλατήρας Κωνσταντίνος (Μοναχογιός). Ιδιοκτησία α/φών Καρλατήρα (γιοι).
• Γερακίνης Ιωάννης (Γκριτζάλης). Ιδιοκτησία Σταυρούλας Γερακίνη-Παντελαίου.
• Ντούρμας Δημήτριος (Κοτρώτσος). Ιδιοκτησία Κωνσταντίνου Ντούρμα (γιος).
Να θυμίσουμε ότι ο Δημήτρης Ντούρμας είχε μηχάνημα που καθάριζε το σιτάρι από το άχυρο και μετά το αλώνισμα. Το μετέφερε με ζώο (σέρνοντας γιατί είχε και ρόδες) και καθάριζαν πολύ καλύτερα το στάρι μετά το αλώνισμα, για σπόρο. Λειτουργούσε με το χέρι.

Λιοτρίβια
• Λιοτρίβι είχε ο Μεργός Κωνσταντίνος (Τσάλης) μαζί με τον Παπακηρύκο Χαράλαμπο (Δάσκαλο) και τον Αναστάσιο Σιμιτζή (Παπασιμιτζή) Ιδιοκτησία Βασιλική Μεργού.
• Λιοτρίβι επίσης είχε και ο Γιαννούκος Γεώργιος (Πολιτσμάνος) μαζί με τον Δημήτρη Τσότσο (Λουτσουράκης). Ιδιοκτησία Ντουμάνη Σπύρου. Σήμερα εκεί λειτουργεί η ταβέρνα «ΚΙΣΣΟΣ» του Σπύρου Ντουμάνη. Να θυμίσουμε ότι το λιοτρίβι αυτό ήταν υδραυλικό (νέα τεχνολογία της εποχής).

Σαμαράδες
• Ο Λέων Κωνσταντίνος (Σαμαγκούρας) είχε σαμαράδικο εκεί που σήμερα είναι ιδιοκτησία Γεωργίας Σουλτάνη. Πάνω από την εκκλησία.

Μοδίστρες
Μοδίστρες ήταν
• Η Ευανθία Τσουτσαίου.
• Η Στέλλα Γιαμά-Μπεληγιάννη.
• Η Ουρανία Παπαγεωργίου-Μπεληγιάννη.
• Η Σταυρούλα Καράγκου, οι οποίες έραβαν και υφαντά, όπως φορέματα, μπόλκες, πουκαμίσες κ.λ.π.
• Σε πολύ μικρή ηλικία κατά τη διάρκεια της κατοχής άρχισε να ράβει, όχι όμως υφαντά και η Μαρία Κουτσούκου-Παντιέρα. (Τσαγκαρέλα).

Φούρνοι
• Υπήρχε μόνο ένας φούρνος, του Σιμιτζή Βασιλείου, εκεί που αργότερα ήταν και ο φούρνος του γιου του Θανάση Σιμιτζή. Πουλούσε ψωμί, αλλά έψηνε και τα καρβέλια που του τα έφερναν ζυμωμένα επ' αμοιβή. Είχε επίσης και έναν στίφτη για τα σταφύλια και αποστακτήριο για να βγάζει το ρακί.

Πλεκτομηχανές
• Πλεκτομηχανές για να πλέκουν κυρίως φανέλες μάλλινες είχαν η Ντούρμα Κατερίνα (Κατερίνα τ' τσουτσαίου) και η Κουτσούκου Ελένη.

Φωτογράφος
• Φωτογράφος ήταν ο Παπαϊωάννου Ευάγγελος. Επίσης ήταν και επιγραφοποιός (έγραφε ταμπέλες για τα μαγαζιά).

Σαρωματάδες
Οι σαρωματάδες στη Στενή, έφτιαχναν τις σκούπες από αστοφιά ή θυμάρι, με τις οποίες σκούπιζαν τα κατώια και τα καθάριζαν από τις βρωμιές που δημιουργούσαν τα περιττώματα των ζώων. Σαρωματάδες ήταν οι:
• Κυράνας Δημήτριος (Αναμήτρος).
• Βλάχος Χρήστος (Γεννάδιος).
• Νάτσης Χαρίλαος.
Ο Νάτσης Χαρίλαος ήταν και άριστος Περιβολάρης και καλλιεργούσε οπωροκηπευτικά στο περιβόλι του κοντά στη βρύση «Νταβέλη» ενώ παράλληλα έφτιαχνε και στειλιάρια. Όταν διαλαλούσε την πραμάτεια του έλεγε «έχω στειλιάρια για τα στειλιάρια». Με τη λέξη στειλιάρια εννοούσε τους ανθρώπους που δεν είναι ικανοί, δεν μπορούν να ασχοληθούν και να φτιάξουν οτιδήποτε, δεν ήταν έξυπνοι και γενικά αυτούς που «δεν έπιανε το χέρι τους» αυτούς δηλαδή που δεν τα έβγαζαν πέρα με ότι κι αν καταπιάνονταν.

Στιλβωτές (Λούστροι)
• Μακρής Κωνσταντίνος (Μπαΐρας) και Νάτσης Χαρίλαος. Επίσης για λίγο διάστημα έκαναν αυτό το επάγγελμα και ο Πισινάρας Σταύρος (Σταυρέτσας) καθώς και ο Τζίνης Κωνσταντίνος (Καλίας).

Χασάπηδες
Για να σφάξει κάποιος, έπρεπε πρώτα να ρωτήσει τους κατοίκους αν θέλουν κρέας και αν υπολόγιζε ότι αν απ' το ζώο που θα σφάξει έχουν ήδη παραγγελθεί τα κιλά που θα βγουν, τότε έσφαζε. Χασάπηδες ήταν οι:
• Τσουτσαίος Νικόλαος (Κοκολίνας)
• Τσότσος Αθανάσιος (Λοτσόρος)

Ζωέμποροι
• Ζωέμπορος ήταν ο Γιαμάς Πανταζής (Μπαραλής), ο οποίος περιστασιακά έκανε και τον χασάπη.

Τενεκετζήδες (Φαναρτζήδες)
• Κυράνας Ιωάννης (Κολτσίδας). Είχε το εργαστήρι του εκεί που σήμερα είναι η ταβέρνα του Γιώργου Σπύρου από τη μεριά που βλέπει στην πλατεία.

Οργανοπαίχτες
• Κατσαρής Ιωάννης (Γκούμας) (Κλαρίνο).
• Χουλιάρας Αθανάσιος (Λαούτο).
• Καραγιάννης Ανέστης (Λαούτο).
• Κατσαρής Νικόλαος (Κολόκας) (βιολί).
• Ο Μεταξάς Δημήτριος (Τσιγκαρομήτρος) είχε μία λίρα αλλά δεν συμμετείχε σε ορχήστρες, έπαιζε μόνος κάπου κάπου στην πλατεία του χωριού διασκεδάζοντας διάφορες παρέες.

Αγωγιάτες
• Η πιο γνωστή αγωγιάτισα, που πήγαινε με τα ζώα στη Χαλκίδα και κουβαλούσε εμπορεύματα για τα μαγαζιά αλλά και άλλες παραγγελίες ήταν η Κατσανά Παρασκευή. (Παρασκευή του θαλάσση)

Πρακτικοί γιατροί
Πρακτικοί γιατροί για στραμπουλίγματα σε χέρια και πόδια ήταν κυρίως οι:
• Πισινάρας Πέτρος (Κουμπούρας) και Πισινάρας Δημήτριος (Μπαταριάς).
• Παλαιότερα, είχε χρηματίσει εμπειρική γιάτρισσα και μαμή, η Αγγελού, χήρα Δημητρίου Γαλάνη, (Γριά Κοντή).
• Ο Ιωάννης Καρλατήρας (Γερο Τίλιας), ο οποίος έβγαζε και δόντια, αλλά έκανε και πλύσεις αυτιών. Την θεραπεία των αυτιών ανέλαβε να την κάνει μετά τον θάνατο του, η κόρη του, Μένια Ιωάννου Σπύρου (Γκέτσικα).
• Ο Γεώργιος Σουλτάνης (Γερο-Γιώργας), εξετέλει θεραπεία εξαρθρωμάτων (στραμπουλίγματα).
• Θεραπεία εξαρθρωμάτων, εξετέλει και ο Σταύρος Πισινάρας (Καρούτζος).

Γιατροί
• Γιατροί στη Στενή, - όχι διορισμένοι από το κράτος,- που άσκησαν το λειτούργημα τους στη Στενή, ήταν ο Καρλατήρα Βασίλειος, ο Παπαγεωργίου Νικόλαος και ο Παπακωνσταντίνου Κηρύκος. Μετά τον πόλεμο ο Παπαγεωργίου Νικόλαος διορίστηκε ως αγροτικός Γιατρός.
• Ο Καρλατήρας Βασίλειος ειδικεύτηκε στην γυναικολογία και ο Κηρύκος Παπακωνσταντίνου στην καρδιολογία.
• Παλαιότερα, διπλωματούχος γιατρός ήταν και ο Γιάννης Καμαριώτης (Κάντζος).
• Επίσης ο Σταύρος Μεργός, ο οποίος είχε χρηματίσει και Δήμαρχος το 1907.

Φαρμακείο
• Φαρμακείο λειτουργούσε στη Στενή από τον Φαρμακοποιό Μπεληγιάννη Ιωάννη, εκεί που σήμερα είναι ιδιοκτησία των παιδιών του.

Οδοντιατρείο
• Η Σύζυγος του Φαρμακοποιού Ιωάννη Μπεληγιάννη, Άννα Μπεληγιάννη, ήταν οδοντίατρος και ασκούσε το επάγγελμα στη Στενή.

Μαμές
• Η Σοφία Παπαναστασίου (Σοφίτσα), που ήταν πρακτική μαμή.
• Το 1930 εγκαταστάθηκε μονίμως στη Στενή η επιστήμων μαία Ελένη Σπύρου Τζίνη και το 1940 η επίσης επιστήμων μαία Μαρία Γ. Παπακωνσταντίνου.
• Πριν το 1900, πρακτικές μαμές ήταν η Γιαννούλα Καμαριώτη (Γρια Γιαννούλα) και η Κυριακή Πατερίτσα (Κυριά).

Ξενοδοχείο
• Ξενοδοχείο είχε ο Παπακηρύκου Δημήτριος, εκεί που σήμερα είναι ιδιοκτησία Αθανασίου Ζέρβα και Γεωργίου Ζέρβα.

Διρφυακά Νέα
Μάιος 2006