H ΦΥΣΗ

Η φύση, σε μια πλατειά θεώρησή της, αποτελεί ένα βασικό και καθοριστικό παράγοντα για τη βιολογική, ψυχική και πνευματική ζωή του ανθρώπου. Το έδαφος, το φως, οι κλιματολογικές συνθήκες διαμορφώνουν τη βιολογική υπόσταση του ανθρώπου και επιδρούν άμεσα στην υγεία του.

Στην ψυχική ζωή του ανθρώπου η φύση ασκεί πρωταρχικό ρόλο. Στη φύση ο άνθρωπος βρίσκει την ψυχική του γαλήνη και ξεκούραση και απ΄ αυτήν αντλεί νέες δυνάμεις για να συνεχίσει τον αγώνα του.

Κοντά στη φύση ο άνθρωπος δεν εξαγριώνεται,
αντίθετα γίνεται πιο φυσιολογικός και απλός στους τρόπους και στις διαπροσωπικές του σχέσεις. Με τον τρόπο αυτό διαμορφώνει ένα πιο σωστό και πιο ανθρώπινο χαρακτήρα.

Οι φυσικές καλλονές, εξάλλου, είναι μια άλλη ευεργετική επίδραση της φύσης πάνω στον άνθρωπο. Τον γοητεύουν και του αναπτύσσουν το συναίσθημα της αρμονίας και του ωραίου. Τα ερεθίσματα που δέχεται από την ομορφιά της φύσης τον συγκινούν και τον κάνουν καλλιτέχνη και δημιουργό. Τις διαπιστώσεις αυτές κάνει, ιδιαίτερα για το ελληνικό τοπίο, σ΄ ένα βαθυστόχαστο δοκίμιό του ο Κ. Τσάτσος, υποστηρίζοντας πως γίνεται το τοπίο αυτό «Λόγος».

Η φύση επιδρά ακόμη και στην πνευματική ανάπτυξη του ανθρώπου. Γίνεται η πηγή ανεκτίμητων γνώσεων. Τα διάφορα φυσικά φαινόμενα αποτελούν ερεθίσματα για συστηματική έρευνα, που οδηγούν στη γνώση και αμέσως μετά στην επιστήμη.

Για όλους αυτούς τους λόγους η φύση αποτελεί τη βασική προϋπόθεση της ζωής του ανθρώπου. Είναι ο φυσικός και ζωτικός του χώρος. Το χώρο όμως αυτό δεν πρέπει με κανένα τρόπο να στερηθεί. Η στέρηση θα βλάψει τον άνθρωπο.

Στο σημείο αυτό, ο αταξίδευτος Κωστής Παλαμάς εκφράζει, σε ανύποπτο χρόνο, το παράπονό του με τους ακόλουθους στίχους.

«Ο πιο τρανός καημός μου

θα είναι πως δεν μπόρεσα με σε να ζήσω πλάση,

πράσινη, πάνω στα βουνά, στα πέλαγα, τα δάση.

Θα είναι πως δεν χάρηκα σκυφτός μες στα βιβλία,

Ω φύση, ολάκερη ζωή, ολάκερη σοφία».

Τις χαρές της φύσης στερείται και ο σύγχρονος άνθρωπος. Αποτραβηγμένος σ΄ ένα πολυάνθρωπο, αλλά απάνθρωπο κι ανθυγιεινό περιβάλλον προσπαθεί να επιβιώσει.

Στις μεγάλες προσφορές της φύσης ο άνθρωπος έδειξε αδιαφορία, ακόμη και εχθρότητα. Αντί να γίνει ο προστάτης της και να δείξει την αγάπη του έγινε, στην εποχή μας, ο άγριος εκμεταλλευτής και ο δυνάστης της. Τα περιθώρια όμως για μια πιο φυσιολογική, πιο ανθρώπινη ζωή έχουν στενέψει αρκετά. Ο άνθρωπος στη μανία του να εκμεταλλευτεί, με κάθε τρόπο, τη φύση ξέχασε το μέτρο και διατάραξε την οικολογική ισορροπία.

Είναι λοιπόν ανάγκη να συμφιλιωθεί με τη φύση και να τη σεβαστεί.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΟΥΚΟΣ